میرزا ابوالقاسم تهرانی
| فقیه و اصولی شیعه | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۳۶ قمری |
| زادگاه | تهران |
| تاریخ وفات | ۳ ربیع‌الثانی ۱۲۹۲ق |
| محل دفن | مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی |
| خویشاوندان سرشناس | ابوالفضل تهرانی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | شیخ مرتضی انصاری • ملا عبدالله زنوزی • سید ابراهیم موسوی قزوینی • شیخ جعفر کرمانشاهی |
| شاگردان | ابوالفضل تهرانی • سید حسین صدرالحُفّاظ قمی • شیخ فضل الله نوری • عبدالنبی نوری • حسنعلی تهرانی • محمدصادق تهرانی بُلُّور |
| محل تحصیل | تهران • اصفهان • کربلا • نجف |
| تألیفات | التقریرات • رساله‌های اصولی • رساله‌های فقهی |
میرزا ابوالقاسم تهرانی (۱۲۳۶ـ۱۲۹۲ق) مشهور به کلانتر تهرانی فقیه و اصولی شیعه در قرن سیزدهم، تحصیلات خود را در تهران، اصفهان، کربلا و نجف تکمیل نمود. وی از شاگردان ممتاز و نویسنده تقریرات درس شیخ مرتضی انصاری بود. وی در سال ۱۲۹۲ق در ۵۶ سالگی درگذشت و در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.
زندگی‌نامه و تحصیلات
میرزا ابوالقاسم تهرانی در ۱۲۳۶ق در تهران به دنیا آمد. وی به جهت انتساب به دایی‌اش محمودخان کلانتر، به کلانتری شهرت داشت.
میرزا ابوالقاسم تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند. در ۱۲۴۶ق همراه عمویش به اصفهان رفت و سه سال به فراگیری علوم پرداخت و سپس به تهران بازگشت. در ۱۲۵۱ق به عتبات رفت و پس از حدود دو سال اقامت در آنجا، به تهران بازگشت و در مدرسه مروی ساکن شد او علوم عقلی و نقلی را نزد ملا عبدالله زنوزی و شیخ جعفر کرمانشاهی فرا گرفت.
بار دیگر برای تکمیل تحصیلات خود به کربلا رفت و چند سال نزد سیدابراهیم قزوینی، مؤلف ضوابط الاصول، درس خواند، اما به سبب بروز آشوب در کربلا به اصفهان رفت. پس از آرام شدنِ اوضاع عراق، به نجف رفت و در جلسات درس شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و مقرِّرِ بحث او شد. شیخ انصاری بارها به اجتهاد وی تصریح نمود.
درگذشت
تهرانی در اواخر عمر نابینا شد و در ۳ ربیع‌الثانی ۱۲۹۲ق درگذشت. او را در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند.
فعالیت دینی و علمی
وی در ۱۲۷۷ق به تهران بازگشت و مرجع امور دینی و علمی شد. علما در مجلس درس او در مدرسه مروی حاضر می‌شدند، از جمله : فرزندش میرزا ابوالفضل تهرانی، سید حسین صدرالحُفّاظ قمی، شیخ فضل الله نوری، عبدالنبی نوری، حسنعلی تهرانی و محمدصادق تهرانی بُلُّور.
تألیفات
آثار تهرانی عبارت است از:
- التقریرات که معروفترین کتاب اوست. این کتاب بر گرفته از درس اصول شیخ مرتضی انصاری و درباره مباحث الفاظ است و بخشی از آن با عنوان مطارح الانظار چاپ شده است.
- رساله‌های اصولی در موضوعاتِ حجیت قطع، حجیت ظن، برائت، استصحاب و تعادل و تراجیح
- رساله‌های فقهی در موضوعات طهارت، صلاة، صلاة المسافر، زکات، غصب، وقف، لُقَطَه، رهن، احیاء موات، اجاره و قضا و شهادات که هیچیک از آنها به چاپ نرسیده است.
- رساله‌ای در ارث
- تقریرات درس اصول شیخ جعفر کرمانشاهی
پانویس
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۵، ص۷۱.
- ↑ نامه دانشوران ناصری، ج۲، ص۳۶۴.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۴، ص۳۶۹؛ نامه دانشوران ناصری، ج ۲، ص۳۶۴.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۵۹؛ نامه دانشوران ناصری، ج ۲، ص۳۶۴
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۵۹ ۶۰.
- ↑ نامه دانشوران ناصری، ج ۲، ص۳۶۵
- ↑ حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۹۳.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۶۰.
- ↑ شریف رازی، ص۲۲۱.
- ↑ مدرس تبریزی، ج۵، ص۷۱؛ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۴، ص۳۶۹.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۴، جزء۲، قسم ۱، ص۶۰
- ↑ نسخه خطی کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری، ش ۲۴-۲۶
- ↑ نسخه خطی کتابخانه شماره ۱ مجلس شورای اسلامی،ش ۵۵۳۷.
منابع
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳ق.
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن ، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲: الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴ق.
- شریف رازی، محمد، اختران فروزان ری و طهران، یا، تذکره المقابر فی احوال المفاخر، قم: مکتبه الزهراء، بی‌تا.
- مدرس، محمد علی، ریحانة الادب ج۱، انتشارات خیام، چاپ سوم، ۱۳۶۹ش.
- نامه دانشوران ناصری، قم: دارالفکر، ۱۳۳۸ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: